Mert İnan İSTANBUL Son büyük zelzelelerde en büyük yıkım eski dere yatakları olarak bilinen semtlerdeki Bostancı Escort eski binalarda gerçekleşti Hatay başta olmak üzere Kahramanmaraş ve Adıyaman da göçen yapıların birçoğunun sıvılaşma özelliği gösteren yer üzerinde yapıldığı ortaya çıkarken gözler mümkün Marmara sarsıntısından etkilenecek İstanbul a çevrildi Göztepe Escort İstanbul da bir vakitler derelerin aktığı bölgelerin üzerinde yıllardır süregelen ihmal ve çarpık yapılaşma nedeniyle konutlar yükselirken uzmanlar muhtemel büyük zelzelede bu yapıların önemli risk altında olduğu ikazında bulundu İstanbul Kadıköy Escort derelerinin yüzde 85 i son 100 yıllık süreçte doğal yapısını kaybederken atık su kanalına dönüşen dereleri çevreleyen yerler de işgaller ve yanlış arazi kullanım kararlarıyla betona boğuldu Ayamama Cendere Ayazmadere İstanbul Escort Kurbağalıdere Ihlamurdere Kuşdili Kağıthane Deresi Ortaköy Dolapdere İdealtepe üzere onlarca su kaynağının yerinde binalar yükselirken yapı stoğunun riskli olduğu bölgeleri yerinde inceleyip mümkün riskleri uzmanlara sorduk
ORTAKÖY FENERYOLU
İlk durağımız Anadolu Yakası Escort olan Ortaköy Dereboyu Caddesi nde birçok 35 40 yıllık binalar eski dere yatağı boyunca bitişik nizam olarak yükseliyor Emsal tablo Beşiktaş Ihlamurdere için de geçerli Fulya Mahallesi nden Beşiktaş Meydanı na kadar uzanan eski dere yatağının üzerindeki 40 50 yıllık yapıların varlığı dikkatlerden kaçmazken Anadolu Yakası nda da emsal tablo kelam konusu Fikirtepe Kızıltoprak Feneryolu ve Bahariye semtlerinin ortasında yer alan bölgeye ismini veren Kurbalığıdere nin güzergahı boyunca sıralanmış konutlar yıllar içinde dere yatağı bölgelerindeki yapılaşmanın çarpıcı örnekleri ortasında
Kadıköy’e bağlı Kurbağalıdere ve etrafı kil ve çamurdan oluşan riskli tabana sahip yerler. Uzmanlar, bu bölgedeki yumuşak tabakanın büyük risk taşıdığını söylüyor.
AYAMAMA BİRİNCİ SIRADA
Kağıthane Cendere ile Başakşehir den doğup Marmara ya dökülen Ayamama ise yapılaşma ve sarsıntı riski açısından en vahim durumdaki gürzeghalar İstanbul un Avrupa Yakası nda yer alan Ayamama Deresi en çok yapılaşmanın olduğu kaynakların başında geliyor Başakşehir ilçesinin doğu bölümlerinde bir kaynaktan doğan ve Bağcılar Küçükçekmece Bahçelievler ilçelerinden akarak sıvılaşma riski olan Ayamama Deresi boyunca görünüm İstanbul daki çarpık yapılaşmanın en somut örneği olarak gözlerden kaçmıyor Benzeri tablolar Haramidere Dolapdere ve onlarca mahalledeki eski derelerin olduğu alanlar için de geçerli
SIVILAŞMA RİSKİ YÜKSEK
Jeoloji Mühendisleri Odası Lideri Hüseyin Alan dere yatakları üzerindeki yapılaşmanın büyük bir kusur olduğunu belirterek şu bilgileri verdi
Gaziantep tabanı sağlam oluğu için az hasarla zelzelesi atlattı İstanbul un avantajlı olduğu husus da kentin yüzde 80 lik kısmının kaya ve kaya çeşidi taban üzerinde olması Fakat yüzde 20 lik konut bölümü gevşek taban dere yatakları üzerine oturan alanlar Örneğin Zeytinburnu Veliefendi Hipodromu nun etrafı Çırpıcı yahut Ataköy Ayamama Deresi nin olduğu yerler sıvılaşma riski olan yerler Kıyı bölgeleri imara açıldı ve binalar sağlam deniyor lakin oralarda açık söylüyorum meşakkatler yaşanacak Kıyı bandında heyelan riskli alanlar Avcılar Ambarlı bölgeleri
HALİÇ KIYILARI İÇİN RİSKLİ TABAN UYARISI
İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü nden Prof Dr Cenk Yaltırak ortalarında Ayamama Cendere Ayazmadere Kurbağalıdere Kuşdili Kağıthane Göksu Küçüksu ve her iki Çekmece Gölleri nin olduğu kısımların taşıma gücünün düşük zelzele yükleri altında sıvılaşma eğiliminde olan yer yapısına sahip alanlar olduğuna dikkat çekiyor
Silivri den eski İstanbul a uzanan kıyı kısımdaki formasyonlar gevşek ve heyelanlı alanlar olarak tanımladığımız zelzele dalgalarının büyütmesine yol açacak özellikte Bölgenin yeri kil silt kum ve çakıldan oluşuyor Marmara kıyılarını oluşturan kıyı bandı da alüvyonlardan oluşan bir bölge olduğundan yer riskli yerlerden Çok lisana getirilmeyen riskli yerler ortasında Haliç kıyıları Kağıthane Kasımpaşa Beşiktaş Göktürk Vatan Caddesi de yer alıyor İstanbul da insan eliyle yapılan dolgu alanlar da çok riskli