Biz de Türkiye ve dünyada çok konuşulan olayları inceledik ve “alternatif” futbol tarihini yazdık!
ALMANLAR DAİMA KAZANIR
1986 Dünya Kupası çeyrek finalinde Maradona’nın elle attığı golü hakem geçersiz saysa neler olurdu sanki?
1986 Dünya Kupası deyince akla gelen birinci olay olağan ki Diego Armando Maradona’nın İngiltere’ye attığı gol, yani “Tanrı’nın Eli”. Maradona’nın İngiltere’ye çeyrek finalde attığı gol 21 yıldır gündemden düşmüyor. İngiliz muharrir Jimmy Burns bile Maradona biyografisinin ismini Tanrı’nın Eli koymadı mı zaten!
Peki ya çeyrek final maçının Tunuslu hakemi Ali Bin Nasser (o devirde anlamsızca Ali Bennaceur zannediyorduk FIFA yüzünden), kendi yorumuyla hemoroit tedavisi yüzünden uzağı görmekte zahmet çekmeseydi ne olurdu?
Durum 0-0 devam ederdi. Bu türlü olunca Maradona’nın tüm İngiliz kadrosunu çalımlayıp attığı gol de gelmiyor. İngiliz menajer Bobby Robson’ın oyuna aldığı John Barnes’ın hareketlendirdiği İngiltere, Lineker ile golü bulunca da Arjantin ve Maradona’yla hüzün düşüyor.
İngiltere, yarı finalde Belçika’yı Lineker’in golüyle 1-0 mağlup ediyor. Barcelona’ya transferi kupa öncesinde aşikâr olan İngiliz futbolcu, gol krallığında da savlı.
Finaldeki rakip ise 1966’daki üzere Batı Almanya… Beckenbauer idaresindeki Almanlar, içlerindeki Kölnlüler-Münihliler hengamesini alana yansıtmıyor. 90 dakikada top bir oraya, bir buraya gidiyor ve kazanan Almanlar oluyor. Beckenbauer, “Takım Şefi” unvanıyla şampiyonluk sevinci yaşarken, İngilizler 20 yıl sonra bu defa kaybeden taraf olmanın acısını yaşıyor.
YILDIRIM KÜSÜNCE
Fenerbahçe’nin 1998 yılındaki kongresinde Aziz Yıldırım, Vefa Küçük’ü tek oyla geçip lider seçildi. Pekala ya 1 oyla kazanan Vefa Küçük olsaydı…
Yıl 1998… F.Bahçe’de seçim var. Adaylar Aziz Yıldırım ile Vefa Küçük’ü yalnızca 1 oy ayırıyor. Haydi, o farkı aksine döndürüp, Küçük’ü kazanan ilan edelim.
Vefa Küçük’ün idare heyeti yüklü olarak Ali Şen devrinin isimlerinden oluşuyor. Galatasaray’la 2-2 berabere kalındıktan sonra devam ettirilen liderlik kaybediliyor ve dönem sonunda Galatasaray şampiyonluğu kazanıyor. Şen’in tavsiyesiyle Küçük, Teknik Yönetici Otto Bariç’in işine son verip Ivica Osim’i getiriyor ekibin başına. Lakin idare ve kulüp içindeki çalkantılar bitmek bilmiyor.
Aziz Yıldırım ise bir türlü içine sindiremiyor yenilgiyi. Çok fazla kümenin varlığı yüzünden kulübün içine girdiği kaostan kurtulmasının güç olduğunu düşünmeye başlıyor. Bir de üstüne, Galatasaray’ın şampiyonlukları geliyor. 2000 yılındaki seçimde tekrar aday oluyor. Lakin kümelere takılıyor bir kere daha ve “Lanet olsun” diyerek bir daha aday olmayacağını açıklıyor.
İşin farklı yanı Vefa Küçük, efendi kişiliğine karşın kulüp içindeki ezaları durduramıyor. Ali Şen’in yükü yüzünden çok fazla eleştiriliyor. Galatasaray’ın UEFA Kupası’nı kazanmasının akabinde bir kısım taraftar, kulüp binasının önünde şovlar yapıyor. Ve 2000 yazında Fenerbahçe Harika Kongre yapıyor. Doğal ki Aziz Yıldırım küskün. Seçime tek aday giriyor. Aziz Yıldırım’a yakınlığıyla bilinen bir iş adamı. Nihat Özdemir, tek aday olmanın rahatlığıyla oturuyor Fenerbahçe başkanlığı koltuğuna.
PELE Mİ, O DA KİM?
16 Haziran 1950’de oynanan maçta Uruguay, Brezilya’yı devirip Dünya Şampiyonu oldu.
Peki ya kupayı kaldıran Brezilya olsaydı…
Brezilya tarihinin en büyük felaketidir 1950 Dünya Kupası’nın son maçı. Yalnızca o kupaya mahsus bir halde kümeli oynanan final kümesinde şampiyonluk savı bulunan iki grup, mesken sahibi Brezilya ve Uruguay, talih yapıtı son maçta karşı karşıya gelmişti. Bu türlü olunca gerçek bir final havasına bürünmüştü Maracana Stadı. 200 bin kişinin tek isteği vardı: Brezilya’nın şampiyonluğu. Hem Brezilya berabere bile kalsa kupayı kazanacaktı. Uruguay’a ise galibiyet gerekiyordu doğal olarak.
16 Haziran 1950’de Friaça’nın 47’de attığı golle öne geçen Brezilya, 66’da Schiaffino’nun golüne mahzur olamadı. Bizim öykümüz de burada başlıyor. Ya 1979’da Ghiggia’nın golü gelmeseydi ve kupayı Brezilya kazansaydı ne olurdu?
Maracana’da yaşanan büyük sevinç tüm ülkeye yayıldı doğal olarak. Brezilya Futbol Fabrikası’nda yetişen çocukların şevki bir kat daha artmıştı hiç kuşku yok ki! Ortadan 8 yıl geçtiğindeyse yeni bir Dünya Kupası vardı önlerinde: Teknik Yönetici Vicente Feola, takımını belirlerken deneyimlilere de yer vermeyi istiyordu, gençlere de. Ve önünde enteresan bir seçim vardı. Ya 36 yaşına gelmiş 1950’nin yıldızı Ademir’i ya da 17 yaşındaki Pele’yi seçecekti. Brezilya için 1950’nin anısı o kadar büyüktü ki, Feola 36 yaşındaki Ademir’i takıma aldı. Nasıl olsa Pele ileride de büyük işler yapabilirdi.
Genç Pele’nin hırsı artmıştı. En azından 1962’de takıma gireceğine inanıyordu. Lakin hırsı yüzünden sakatlıkları da arttı ve 1961’de geçirdiği sakatlığın akabinde 21 yaşında futbolu bırakmak zorunda kaldı.
Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük futbolcusunun kim olduğu tartışmasıysa, Arjantinli Maradona’yla 1958’den itibaren dünya futbolunu sarsan Brezilyalı Garrincha ortasında olacaktı muhtemelen!
YA TERİM AYRILSAYDI
Fatih Terim’le üst üste 4 şampiyonluk ve UEFA Kupası kazanan Galatasaray, şayet 4-0’lık Fenerbahçe hezimetinin akabinde hocasını kaybetse neler yaşardı?
1996-97 dönemi. Galatasaray, Fenerbahçe ile Ali Sami Yen Stadı’nda karşılaşıyor. Sarı-kırmızılılar daha ne olduğunu anlamadan durum 3-0 oluyor. İkinci yarıda gelen golle de 4-0 kazanıyor Fenerbahçe. Boliç’in iki, Saffet ve Okocha’nın golleriyle biten maçın sonrasında önemli manada bir tenkit bombardımanı geliyor yeni teknik yönetici Fatih Terim’in üzerine. Topluluk içinde onu istemeyenler var. Hepsinden de değerlisi, Terim’i sevdiği bilinen Ali Kırca’nın Yeni Yüzyıl Gazetesi’ndeki yazısı teknik adamı çok üzüyor.
Şimdi varsayalım ki Fatih Terim, bu yazının ve reaksiyonların akabinde istifasını veriyor. Alışılmış ki periyodun kulüp lideri Faruk Süren idaresi önemli manada buhrana giriyor. Grubun başına ivedilikle toparlayıcı bir teknik yönetici gerekiyor. Akıllara yakın vakit evvel ekibi şampiyon yapmış Alman teknik adam Karl-Heinz Feldkamp geliyor. Ancak onun da sıhhat durumu tartışılır. Süren şahsen Almanya’ya gidip Feldkamp’la görüşüyor. En azından dönem sonuna kadar ekibin başına gelmesi konusunda ikna ediyor Alman teknik adamı.
Karl-Heinz Feldkamp geldiğinde gazetelerde klasik olarak, “Alman hoca disipliniyle geldi” başlıkları atılıyor. Lakin ilerleyen günlerde ekibin en düzgünü Georghe Hagi ile Feldkamp ortasında sıkıntılar baş gösteriyor. İnatçı iki futbol adamının anlaşamaması, ekibin oyununa yansıyor. Ligin birinci yarısını Galatasaray üçüncü sırada tamamlarken, Rumen futbolcu Hagi de orta transferde eski ekibi Steaua Bükreş’in yolunu tutuyor.
Bugün Türk kadroları, Avrupa’da muvaffakiyet arıyor. Böylesine büyük bir ülkenin rastgele bir Avrupa Kupası kazanan bir kadro çıkaramaması, Şampiyonlar Ligi ya da bir UEFA Kupası alamaması ne kadar acıklı değil mi?
BEŞİNCİ BÜYÜK GAZİANTEPSPOR
2000-01 döneminde oynanan Fenerbahçe-Gaziantepspor maçını mesken sahibi grup 3-0 geriden gelip 4-3 kazanmıştı. Pekala ya konuk grup, avantajını kaybetmeseydi…
O meşhuuur maçı bilirsiniz. Gaziantepspor’un birinci yarısını Kadıköy’de 3-0 önde kapattığı ancak Fenerbahçe’nin 4-3 kazandığı müsabakayı… Ya ikinci yarıda olağan bir gidişat yaşansa ve maç dönmeseydi ne olurdu?
İkinci yarının başında Fatih Tekke, Rüştü’nün üzerinden aşırtarak durumu 4-0 yapıyor. O ana kadar “Hep dayanak, tam destek” diyen Fenerbahçe seyircisi delleniyor. “Denizli istifa” ile başlıyorlar, “Yönetim istifa” ile devam ediyorlar. Mustafa Şahintürk’ün skoru 5-0 yapan golü işi noktalıyor.
F.Bahçe’de maç sonrası büyük sarsıntı yaşanıyor. Mustafa Denizli ve İdare Heyeti istifa ediyor. Gaziantepspor ise gözünü Galatasaray maçına çeviriyor. Kırmızı-siyahlılar, Kamil Ocak Stadı’ndaki bu maçı da Fatih Tekke ve Hasan Özer’in golleriyle 2-0 kazanıyor. Sonrası mı? Alışılmış ki şampiyonluk…
Uzun yıllardan sonra Anadolu’dan çıkan şampiyon kadro alkışlanıyor. Devrin kulüp lideri Celal Doğan ve teknik yönetici Sakıp Özberk, televizyonlarda bir Ana Haber Bülteni’nden başkasına koşturuyorlar. Natürel dönem biter bitmez Gaziantepspor talan edilmeye çalışılıyor. O denli ya, en âlâ oyuncular onlarda. Lakin takım korunuyor. Zira sırada Şampiyonlar Ligi var.
2001-02 döneminde Gaziantepspor, kümesini üçüncü bitirip UEFA Kupası’na kalıyor. Orada da çeyrek finalde eleniyorlar. Ligde işler çok güzel gitmese de üçüncü oluyorlar. Bu ortada 2002 genel seçimlerinde “sol kanadın” kıymetli isimlerinden Celal Doğan milletvekili seçiliyor bu heyecanla. Ve onu birkaç yıl içinde solun ve Türkiye’nin önderi yapacak süreç işlemeye başlıyor.
Şenol Güneş’in ulusal kadrosu bırakmasının akabinde da federasyon lideri Haluk Ulusoy’un tercihi olağan ki Sakıp Özberk’ten yana oluyor.
DEMOKRASİ GETİREN GOL
1978 Dünya Kupası finalinin son dakikasında Rensenbrink’in vuruşu direkten dönünce maç uzatmaya gitmiş ve Arjantin şampiyon olmuştu. Pekala ya o şut kaleye girseydi…
Ev sahibi Arjantin, Hollanda karşısında… Arjantin’de cunta çok düzgün kullanıyor kupayı o güne kadar. Tribünler çılgıncasına bir tutkuyla şampiyonluk bekliyor. 38. dakikada Mario Kempes’in Pieter Schrijvers’in koruduğu kaleye attığı golle coşuyorlar. Sahanın içi konfeti tarlası. Hani bizim Denizli Atatürk Stadı yanında halt etmiş!
82. dakikada Dick Nanninga’nın attığı beraberlik golü, canlarını sıkıyor. Ve son dakika geldiğinde Pieter Robert Rensenbrink’in plasesi… Artık farz edelim ki o vuruş direğe çarpmadı ve içeri girdi.
Rensenbrink hem turnuvanın gol hükümdarı oluyor hem de Hollanda, Dünya Şampiyonu. Hollandalı futbolcuların sevincini şaşkınlık ve sessizlikle izliyor Arjantinli seyirciler. Kupa merasiminin akabinde ise kıyamet kopuyor. Binlerce Arjantinli taraftar alana iniyor. Arjantinli futbolcular, kendi seyircilerinden kurtulabilmek için Hollandalı meslektaşlarının eşofmanlarının içine saklanıyorlar.
Arjantin polisi ve ordusu olayları dağıtamıyor bir türlü. Karşılarında binlerce insan var. Bu seyircilere stadyum dışında da katılanlar oluyor. Binler, milyonlar oluyor ve bu isyan bir futbol olayından politik bir şova dönüşüyor.
Kan gölüne dönen Buenos Aires sokaklarında 10 gün sonrasında ortalık duruluyor. Cunta önderleri, Paraguay’a kaçıyorlar. Arjantin tahminen kupayı Hollanda’ya karşı kaybediyor ancak demokratik bir rejime kavuşuyor. Falkland Savaşı diye bir savaş hiç olmuyor ve doğal olarak İngiltere-Arjantin maçlarının özel bir yanı kalmıyor.
DERWALL Mİ YOKSA GORDON MİLNE Mİ?
1984 Avrupa Şampiyonası’nda Batı Almanya, İspanyol Maceda’nın son dakika golüyle elenmiş Jupp Derwall de Türkiye’ye gelmişti. Ya o gol olmasaydı…
Jupp Derwall idaresindeki Batı Almanya, İspanya ile kümedeki son maçına çıkıyor. Almanlar için beraberlik bile kâfi yarı finale yükselebilmek için. Ya o maçın son dakikasında Antonio Maceda’nın baş golü olmasa neler yaşanırdı?
Almanlar ite kaka yarı finale çıkmanın sevincini yaşıyorlardı. Ne de olsa turnuva kadrosu olarak ünlenmişlerdi. Yarı finalde rakip Danimarka’ydı. Turnuvanın en sempatik grubu olan kuzeyliler, Soren Lerby ile öne geçmelerine karşın, Rudi Völler’in son 10 dakikada attığı iki golle teslim olmuşlardı.
Batı Almanya, finalde konut sahibi Fransa önündeydi. Hem de Michel Platini’li, Alain Giresse’li, Jean Tigana’lı Fransa. Almanlar kimilerine sevimsiz gelen biçimleriyle o maçı da 1-0 kazanıp Avrupa Şampiyonluğu’na bir sefer daha erişiyordu. Ekibin teknik yöneticisi Jupp Derwall omuzlardaydı.
Tam o sıralarda Tomislav Iviç’ten boşalan Galatasaray teknik yöneticiliği için isim aranıyor. Derwall ismi Avrupa şampiyonluğunun akabinde rafa kalkıyor. Sonuçta Brian Birch sonrası unutulan İngiliz ekolüne geri dönülmesine karar veriliyor. Fikirler alınıyor ve ismi sanı fazla duyulmamış Gordon Milne isminde karar kılınıyor. Gordon Milne geliyor gelmesine lakin kendisine yardımcı olarak takdim edilen Mustafa Denizli ile birinci günden sorun yaşıyor. Muhafazakar İngiliz’le devrimci Türk ortasındaki meşakkat daha lig başlamadan üst seviyeye çıkıyor ve Mustafa Denizli, Altay’ın başına geçiyor.
Aradan geçen müddette Galatasaray defansif futboluyla ligde şampiyonluğu bırakmıyor. Sarı-kırmızılı taraftarların sıkıntısı 1985’te sona eriyor. Altay’ın başına geçen Mustafa Denizli, siyah-beyazlı kulüpte efsane pozisyonunu pekiştiriyor. Üst üste üç yıl ekibine Türkiye Kupası’nı kazandırıyor. Kısıtlı takımla Avrupa Kupa Galipleri Kupası’nda çeyrek final oynatıyor. Büyük Mustafa, 1988’de Beşiktaş’ın başına geçiyor. Onun idaresinde siyah-beyazlılar keyifli bir kadro haline geliyor. Peş peşe şampiyonluklar ve 1992’de Şampiyon Kulüpler’de yarı final. Türkiye’nin Avrupa’daki gururu oluyor Beşiktaş. Galatasaray ise 8 yıllık Milne periyodunda yalnızca Türkiye’de aldığı kupalarla yetiniyor.