Mithat Yurdakul / ANKARA – İmalat, ticaret, inşaat ve hizmet alanlarında faaliyet gösteren birtakım şirketlere ilişkin işyeri bilgileri, makine, yıllık üretim üzere dataların yer aldığı kapasite raporlarında sahtekarlıklar tespit edildi.
Teşvik ve ihalelere iştirakte kritik kıymet taşıyan birtakım dokümanlarda işyerlerinin gerçek durumunu tam olarak yansıtmadığı, kapasitenin nitekim yüksek gösterildiği, kapasite raporu verilen birtakım eserlere yönelik iş yerinde hiçbir makinenin bulunmadığı belirlendi.
Son devirde, kimi işletmeler tarafından Türkiye Şeker Fabrikaları’ndan ucuz şeker almak gayesiyle düzenlenen kapasite raporlarının gerçeği yansıtmadığı, ucuz fiyattan alınan şekerin iç piyasada satıldığı ve haksız kar elde edildiğine dair bildirimlere de dikkat çekildi.
TESK’İN GENELGESİ
Edinilen bilgiye nazaran, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’nun (TESK) esnaf ve sanatkar odalarına gönderdiği genelge, kapasite raporlarındaki berbata kullanımı ortaya koydu. Buna göre ithalat-ihracat, devlet teşvikleri ve sicil dokümanı alımında da kullanılan birtakım kapasite raporlarının, işyerlerinin gerçek durumunu tam olarak yansıtmadığı, kapasitenin mevcuttan yüksek gösterildiği, hatta kapasite raporu verilen birtakım eserlere yönelik iş yerinde hiçbir makine ve teçhizatın bulunmadığı belirlendi. Kapasite raporlarında yaşanan külfetlerin, kamu kuruluşlarınca konfederasyona iletildiği bildirilen genelgede, esnaf ve sanatkarlar odalarınca düzenlenen kapasite raporlarının yeterlilik kriterlerini taşımadığı gerekçesiyle kabul edilmediği kaydedildi.
PİYASAYA SATTILAR
Özellikle son devirde, imalatlarında şeker kullanan işletmeler tarafından Türkiye Şeker Fabrikaları’ndan ucuz şeker almak emeliyle düzenlenen kapasite raporlarının gerçeği yansıtmadığı, ucuz fiyattan alınan şekerin imalat için kullanılmadan iç piyasada satıldığı ve bundan haksız kar elde edildiğine dair bildirimlerde bulunulduğu bildirildi.
İMALAT, TEŞVİK, İHALE, İHRACAT İÇİN ŞART
Kapasite raporunda imalat, ticaret, inşaat ve hizmet alanlarında faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlara ilişkin işyeri bilgileri ile makine ve tesisat, yıllık üretim kapasitesi, kapasite hesabı, yıllık tüketim kapasitesi üzere bilgiler yer alıyor. Raporların 3 yıl geçerliliği bulunuyor. Esnaf ve sanatkarın bağlı olduğu oda ve işyerindeki üretimin alanı ile ilgili mühendis tarafından hazırlanan evrak; ihalelere iştirak, imalatçı dokümanı alınması, ithalat-ihracat süreçleri, devlet dayanakları ve teşviklerden yararlanma, sanayi sicil dokümanı alımı üzere süreçlerde kullanılıyor.
TESK’in yazısında, yılda yaklaşık 8 bin kadar verilen ve birçok kuruluşça talep edilen evrakın ilgili makamlarca kabul görmemesi ve ticaret yahut sanayi odalarınca düzenlenen kapasite raporlarının talep edilmesinin “büyük külfetlere yol açacağı” vurgulandı. TESK tarafından 1985 yılından beri verilen kapasite raporları, 2018 tarihli yönetmeliğe nazaran düzenleniyor.